Krew należy do tych „leków” których współczesna technologia, choć bardzo wyrafinowana, nie potrafi niczym zastąpić.
Innymi słowy, nauka nie potrafi wyprodukować sztucznej krwi, jakiegoś zamiennika, który mógłby zastąpić krew. Krew jest potrzebna nie tylko dla ofiar różnego rodzaju wypadków, ale praktycznie przy wszystkich zabiegach operacyjnych tym operacjach planowych. Ten bezcenny, ratujący życie lek jest zapewniany przez tysiące honorowych krwiodawców, którzy kierowani humanitaryzmem, decydują się dzielić nim z potrzebującymi. Krew podawana choremu musi być sprawdzona, z tego powodu poddawana jest bardzo skomplikowanej procedurze weryfikacji już na etapie pobierania. Wszyscy krwiodawcy doskonale wiedzą, że co najmniej 24 godziny przed planowanym oddaniem krwi absolutnie nie można spożywać alkoholu, ponieważ to dyskwalifikuje oddaną krew, która będzie musiała zostać zniszczona jako nienadająca się do przetoczenia choremu. Okazuje się że równie ważna jest dieta krwiodawcy, czyli to co krwiodawca zje przed oddaniem krwi. Niektóre potrawy mogą wyeliminować krew równie skutecznie jak spożycie alkoholu.
Do odpowiedniego przygotowania się przed oddaniem krwi z całą pewnością należy spożycie lekkostrawnego, niskotłuszczowego posiłku, najlepiej ok. 2 h przed oddaniem krwi. Takie przygotowanie jest ważne ze względu na bezpieczne oddanie krwi i dobre samopoczucie krwiodawcy oraz ma wpływ na jakość uzyskanego z donacji preparatu. W godzinach dopołudniowych podstawę powinno stanowić śniadanie, po południu lekki obiad.
Do jego przygotowania można wykorzystać produkty takie, jak:
Pieczywo, makarony, kasze, płatki, ryż, ziemniaki, chude wędliny, chude sery białe, mleko, owoce i warzywa, a także przyrządzone bez użycia tłuszczu: chude ryby (np. tuńczyk), chude mięso drobiowe, wołowe. Można także używać cukru, miodu, dżemu, powideł.
Do przeciwwskazanych produktów należą, m.in.:
Tłuszcze roślinne i zwierzęce (oleje, margaryna, smalec itd.), tłusty nabiał: żółte sery, śmietana, jaja, orzechy (w tym orzeszki ziemne), tłuste mięsa (wieprzowina, baranina) oraz wędliny (boczek, bekon, kiełbasa, kaszanka, salceson, pasztet), jak również potrawy smażone i opiekane na tłuszczu oraz tłuste zupy (rosół, zupy zabielane śmietaną) tłuste sosy, majonez oraz desery: lody, kremy, ciasta tortowe, pączki.
Warto zapamiętać jakie potrawy nie są wskazane, ponieważ w rzeczywistości mogą spowodować, że oddana krew po prostu nie będzie się nadawać do dalszego zastosowania i będzie musiała zostać zniszczona. Oddający krew krwiodawca się o tym nie dowie, ale w istocie nie będzie innego wyjścia.
Kilka godzin po spożyciu zawierającego dużą ilość tłuszczu posiłku obserwuje się tzw. fizjologiczną lipemię, czyli stan, kiedy wchłonięte z przewodu pokarmowego tłuszcze są obecne we krwi. Zbyt wysoka lipemia może skutecznie uniemożliwić dalszą obróbkę krwi, a więc jej wykorzystanie dla celów leczniczych. Stwierdzenie lipemii jest również czasowym przeciwwskazaniem do pobrania składników krwi (np. płytek krwi) metodą aferezy.
Krwiodawcy wiedzą, że nie należy spożywać alkoholu przed planowanym oddaniem krwi i – jako osoby odpowiedzialne – przestrzegają tej zasady. Jednak jeżeli chodzi o dietę, to już wiedza w tym zakresie nie jest tak powszechna. Z tego powodu, zupełnie nieświadomie powodują, że oddana przez nich krew dość często nie może być wykorzystana i musi być zniszczona. Nie wynika to ze złej woli, co zwyczajnie z braku odpowiedniej wiedzy. Określenie „lekki posiłek” w wielu przypadkach jest interpretowane jako po prostu niewielka ilość, czyli żeby się nie objadać za bardzo. Nie każdy zwróci uwagę, że to powinien być lekkostrawny posiłek bez nadmiernej ilości tłuszczu. Trzeba więc zwrócić uwagę nie tylko na to ile się je, ale również na to co się je. Członkowie zespołów pobierających krew zwracają uwagę, że szczególnie dużo przypadków dyskwalifikujących krew jest w poniedziałki, kiedy wielu krwiodawców pozwoli sobie na tłuste potrawy z grilla. Niestety, okazuje się, że powstrzymywanie się od alkoholu na takiej grillowej imprezie, nie jest wystarczające aby krew spełniała warunki do dalszego przetaczania potrzebującym, jeżeli dawca pozwoli sobie na delektowanie się tradycyjnymi grillowymi potrawami.
Pamiętajmy o tym! Nie marnujmy krwi, która oddana w najbardziej szlachetnym odruchu humanitaryzmu dla potrzebujących takiego ratunku, nie powinna być niszczona.
Należy również pamiętać o odpowiednim nawodnieniu! Można wypić kawę czy mocą herbatę, ale należy pamiętać o dodatkowej szklance wody po wypiciu takiego napoju ze względu na jego właściwości odwadniające.
_
Życie Brzeska
Materiał opracowany we współpracy z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie
